Անցած 2019 թվականը բավական հագեցած էր ավիացիոն աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձություններով։ Այս հոդվածում կներկայացնենք առավել հետաքրքիր իրադարձությունները և փաստերը։
Stratolaunch-տպավորիչ չափսեր
Սկսենք պատմությունից, որի կուլմինացիային սպասում էր ավիատեխնիկայի սիրահարների ողջ աշխարհի հսկայական լսարանը: Ապրիլի 13-ին տեղի է ունեցել Stratolaunch հսկայական ինքնաթիռի առաջին թռիչքը, որի թևերի բացվածքը ռեկորդային 117 մետր է: Այս հսկա ինքնաթիռը ունի 6 տուրբոօդափոխիչ շարժիչ և երկու ֆյուզելյաժ:
Նման կոնստրուկցիան հատուկ մտածված է տիեզերական տարածք հրթիռակիրներ արձակելու համար, որոնց ընդհանուր զանգվածը լինելու է 250 տոննայից ոչ պակաս: Առաջին թռիչքը շատ հաջող անցավ, բայց ուրախությունը կարճ տևեց: Բանն այն է, որ ավիացիոն աշխարհի համար պատմական այդ իրադարձությունից ընդամենը կես տարի առաջ մահացել էր Stratolaunch Systems ընկերության հիմնադիր Փոլ Գարդներ Ալենը։ Նրա մահն ուղղակիորեն ազդել էր նախագծի վրա ՝ դադարեցվել էր ֆինանսավորումը։
Որպես հետևանք ՝ սառեցվել են բուն հրթիռակրի մշակումները, իսկ հետո ընդհանրապես հայտարարվել է ընկերության գործունեության դադարեցման և վաճառքի մասին։ Արդեն դեկտեմբերին ընկերությունը նոր սեփականատեր ուներ, որը հայտարարեց, որ հրթիռակիր ինքնաթիռը կփոխի իր դերը։ Նոր մտահղացմամբ ՝ այն պետք է փորձարկման հարթակ դառնար գերարագ թռչող սարքերը գործարկելու համար։
Boeing-ի անահաջողությունները
Ամռան սկզբին պետք է սկսվեր 9 մոդիֆիկացիայի նորագույն լայնաֆյուզելաժային Boeing 777-ի փորձարկումները։
Սակայն թռիչքային ծրագիրը ստիպված եղան հետաձգել առնվազն կես տարով։ Մեկնարկից անմիջապես առաջ շարժիչի կոմպրեսորում հայտնաբերվել են մեխանիկական վնասվածքներ, որոնք էապես ազդում էին նրա ռեսուրսի վրա: Դեֆեկտը երեք ամիս ուսումնասիրում էր General Electric ընկերությունը։ Այս ընթացքում տեղի ունեցավ ևս մեկ միջադեպ։ Օդանավի ստատիկ փորձարկումների ժամանակ ավելորդ ճնշումը դուրս շպրտեց բեռնատարի դռներից մեկը։ Այսօրվա դրությամբ հայտնի է, որ առնվազն շարժիչի հետ կապված խնդիրը լուծված է։ Նորացված տարբերակն արդեն տեղադրված է օդանավի փորձառու մոդելի վրա։ Այսպիսով, ամենամեծ երկշարժիչանի մարդատար ինքնաթիռի թռիչքային ծրագիրը որոշվել է սկսել 2020 թվականի սկզբին:
Բացի հսկայական չափերից, Boeing 777- ը կարող է նաև պարծենալ հսկայական շարժիչներով, ինչպես նաև 72 մետր բացվածքով կոմպոզիտային թևով, որը հագեցած է ծալովի ծայրերով: Ի դեպ, օդանավի շնորհանդեսը անսովոր համեստ է անցել։ Եվ ահա պատճառը, թե ինչու։
Թերևս, 2019 թվականին ամենաաղմկահարույց և սկանդալային իրադարձությունը եղավ ամբողջ աշխարհում Boeing 737 MAX-ի շահագործման դադարեցումը՝ Եթովպիայում մարտյան աղետից անմիջապես հետո:
Սա կես տարվա ընթացքում տվյալ տեսակի ինքնաթիռի երկրորդ կորուստն էր։ Այս երկու աղետների հանգամանքների նմանությունը ավիացիոն կարգավորիչներին ստիպել են նման բարդ որոշում կայացնել։ Արդեն որոշ ժամանակ անց, ամբողջ աշխարհը իմացավ խափանումների կանխման mcas համակարգի մասին։
Նոր Boeing 737 MAX-ի հարկադիր վայրէջքը ֆինանսական և հեղինակության տեսանկյունից մեծ հարված էր ընկերության համար, որն անմիջապես հայտարարեց, որ 2020 թվականի հունվարից ժամանակավորապես դադարեցնում է այդ մոդելի արտադրությունը: Իսկ մինչ այժմ արդեն պատրաստ ավելի քան հարյուր ինքնաթիռներ սպասում են ավիաընկերությունները մատակարարելուն անմիջապես այն բանից հետո, երբ Boeing 737 MAX-ը կրկին սերտիֆիկացում կանցնի: Ամենայն հավանականությամբ, դա տեղի կունենա մինչև 2020 թվականի ամառը։ Եվ քանի դեռ Boeing-ը շտկում է ծրագրավորողների ճակատագրական սխալները, նրա մրցակիցը Եվրոպայից գերազանցում է սեփական ռեկորդները։
Airbus-ի թռիչքային ռեկորդները
Airbus ավիաշինարարական ընկերությունը հաշվետվություն է ներկայացրել է 2019 թվականին 863 ինքնաթիռների մատակարարման մասին: Դա 85-ով ավելի բարձր էր, քան նախորդ ռեկորդային արդյունքը ՝ 2018 թվականին։ Հիմնական ներդրումը, ինչպես միշտ, եղել է A320 ինքնաթիռների ընտանիքի շնորհիվ։ Նրանց բաժին է ընկնում ընդհանուր մատակարարման 74% – ը։ Ավիաընկերությունները ստացել են 642 նման ինքնաթիռ։ Դրանցից ավելի քան հինգ հարյուր նորացված A320 neo օդանավերն են, որոնք հագեցած են ավելի տնտեսող շարժիչներով: 2019 թվականին Airbus ընկերությանը հաջողվել է փոքր-ինչ ավելացնել առաջարկվող առևտրային ինքնաթիռների ընտանիքներից յուրաքանչյուրի թողարկումը:
Ավիացիոն տարեդարձեր
2019 թվականին տեղի է ունեցել երկու նշանակալից հոբելյան ՝ Boeing 747-ի և Concorde-ի առաջին թռիչքների 50-ամյակը: 60-ականների վերջին սկսվեց քաղաքացիական ավիացիայի զարգացման երկու հակադիր հայեցակարգերի մրցակցությունը։
Մի կողմից ՝ մեծ ուղևորատարողունակություն գերձայնային արագությունների վրա։ Մյուս կողմից ՝ գերձայնային արագությամբ թռիչքներ ՝ ավելի քիչ նստատեղերի և համեմատաբար փոքր հեռավորությունների դեպքում։ Որպես այդպիսին ՝ պայքար, ընդհանուր առմամբ, չստացվեց։ Ջախջախիչ հաշվով հաղթեցին լայնաֆյուզելաժային օդանավերով էժանագին զանգվածային փոխադրումները։ Առևտրային ուղիներով ընդամենը 14 Կոնկորդ էր թռչում, այն դեպքում, երբ նույն ժամանակ Boeing 747-ը ամբողջ աշխարհում վաճառվեց ավելի քան մեկուկես հազար օրինակով: Գերձայնային օդանավի թռիչքային կարիերան ավարտվեց 2003 թվականին։ Նրա հաջողակ մրցակից Boeing 747-ը մինչ օրս շահագործվում է բեռնատար և ուղևորատար տարբերակներով տարբեր ավիաընկերությունների կողմից:
