Յուրաքանչյուր օդաչու Ձեզ կասի այս մասին. Ամենադժվար պահերը թռիչքն ու վայրէջքն են: Եվ շատ բան կախված է ոչ թե ինքնաթիռից, այլ օդանավակայանից: Աշխարհի ամենավտանգավոր օդանավակայաններից մեկը գտնվում է Լուկլա քաղաքում, բարձրալեռնային Նեպալում։ Դա Տենցինգ – Հիլարի օդանավակայանն է: Նման անապահով վայրում թռիչքուղու կառուցման համար կա միայն մեկ պատճառ`աշխարհի ամենաբարձր լեռան` Էվերեստի հետ հարևանությունը:.
Նախկինում Կատմանդուից Լուկլա էին հասնում ոտքով: Դա տևում էր երեք շաբաթ, իսկ բոլոր բեռները մարդիկ իրենց վրա էին տանում: Արշավները տևում էին երկար ամիսներ:
Էվերեստի առաջին նվաճողը՝ նորզելանդացի Էդմունդ Հիլարին բացեց լեռնային Նեպալի զարգացման հիմնադրամ, որից հետո սկսեցին կառուցվել ենթակառուցվածքային օբյեկտներ ՝ հիվանդանոցներ, դպրոցներ, կամուրջներ, լեռնային ճանապարհներ: Շինանյութի մատակարարումը ապահովելու համար Հիլարին նախաձեռնեց օդանավակայանի կառուցումը: 1964 թ.-ին Լուկլայում հայտնվեց առաջին թռիչքուղին:
Սկզբում նախատեսվում էր այն կառուցել տեղական ֆերմերներին պատկանող հողատարածքների վրա: Նրանց հողակտորները բավականին հարթ էին և հարմար թռիչքուղու կառուցման համար, բայց ֆերմերները հրաժարվեցին, քանի որ Նեպալում հողատարածքները դեֆիցիտ էին: Այդ իսկ պատճառով, Հիլարին հողամաս գնեց շերպերից 2650 դոլարով, որոնց էլ ներգրավեց շինարարության մեջ:
Առաջին թռիչքուղին պարզապես ծածկված էր մանրախճով, իսկ հետագայում այն պատվեց ասֆալտով: Միայն 2001 թ.-ին 527 մ երկարությամբ և 30 մ լայնությամբ բետոնե գոտի ստեղծվեց:
2008 թ.-ին օդանավակայանը վերանվանվեց ի պատիվ Հիլարիի և նրա շերպ ընկեր Տենցինգի, որպեսզի հավերժացվի նրանց աննախադեպ ներդրումը:
Օդանավակայանը գտնվում է ծովի մակարդակից 2860 մետր բարձրության վրա: Այն շրջապատված է 700 մետր բարձրությամբ քարափով և 4000 մետր բարձրությամբ ժայռով: Նեղ լեռնային կիրճը մանևրելու համար դժվար վայր է, որտեղ թռչում են ինքնաթիռները վայրէջքի համար:
Թռիչքուղու երկարությունը, ինչպես արդեն նշվեց, ընդամենը 527 մետր է: Այն պաշտոնապես հանդիսանում է աշխարհում ամենակարճերից մեկը, ընդ որում ` 12% թեքությամբ է: Գոտու ծայրերի բարձրությունների տարբերությունը կազմում է 60 մետր:
Լուկլայում վայրէջքն ամբողջությամբ կատարվում է ձեռքով: Այլ կերպ վայրէջք կատարելու տարբերակ չկա: Այստեղ ռադիոլոկացիոն սարքավորում չկա: Կա դիսպետչերական աշտարակ և փոքր տերմինալ:
Հետաքրքիր է, որ օդանավակայանում չկա ցուցատախտակ կամ այլ տեղեկատվություն մեկնումների և ժամանումների վերաբերյալ: Օդաչուներն ու անձնակազը բառացիորեն ուղևորներ են հավաքում ըստ տերմինալի, երբեմն նույնիսկ թռիչքուղու վրա: Եղանակային բարդ պայմանների պատճառով Տենցինգ – Հիլարին ինքնաթիռներ է ընդունում միայն օրվա լուսավոր ժամերին՝ 6:30-15:30: Հիմնական պայմանը քամու և մառախուղի բացակայությունն է: Այն ուղևորները, որոնց բախտը չի բերում եղանակի հարցում, սպասում են իրենց չվերթին նույնիսկ մի քանի օր:
Օդանավակայանի պատմության մեջ տեղի են ունեցել մեկ տասնյակից ավելի միջադեպեր և ավիացիոն պատահարներ, այդ թվում` մի քանի վթար:
Դժբախտ պատահարները սովորաբար տեղի են ունենում վայրէջքի ժամանակ և պայմանավորված են վայրի շատ դժվար պայմաններով:
Պերճախոսորեն ասում են, որ օդանավակայանում ամեն ինչ այդքան հեշտ չէ։ Ինքնաթիռների դռներից տեղի բնակիչները նույնիսկ ցանկապատում են իրենց այգիները: Պետք է նշել, որ օդանավակայանի 56 տարվա աշխատանքի ընթացքում տասից մի փոքր ավելի լուրջ միջադեպ է գրանցվել, ինչը նման էքստրեմալ վայրի համար այնքան էլ շատ չէ:
Վթարային իրավիճակների ոչ բարձր տոկոսը ձեռք է բերվում ինքնաթիռներին ներկայացվող հատուկ պահանջների և օդաչուների պատրաստման արդյունքում: Լուկլայում կարող են գործել հատուկ ինքնաթիռներ, որոնք ընդունակ են փոքր տարածքների վրա արագ վայրէջք կատարել կամ օդ բարձրանալ։ Վայրէջք կատարելու իրավունք ունեն միայն փորձառու օդաչուները, ովքեր առնվազն 100 վայրէջք են կատարել վերը նշված հատուկ ինքնաթիռներով։ Նրանք պրոֆեսիոնալ օդաչու-հրահանգչի հետ պետք է հաջողությամբ կատարեն 10 թռիչք դեպի Լուկլա:
Չնայած այն հանգամանքին, որ Տենցինգ – Հիլարիում վայրէջքը նյարդերից թույլ մարդկանց համար չէ, տարեկան շուրջ 25 000 զբոսաշրջիկ է այցելում այն, հիմնականում Կատմանդուից թռիչքներով: Իդեալական եղանակին օդանավակայանը կարող է օրական իրականացնել շուրջ 50 թռիչք:
1997 թ.-ին տեղի բնակչությունը նույնիսկ դեմ դուրս եկավ ավելի անվտանգ տարածքում տերմինալ կառուցելու նախագծին, քանի որ դա կվնասեր տարածաշրջանի տնտեսությանը:
