Ի՞նչ ասոցիացիաներ է առաջացնում «Արցախ» անվանումը: Առաջին հերթին` սարեր, գեղեցիկ բնություն, հնագույն վանքեր, եկեղեցիներ: Բայց կա ևս մի բան, որն ավելի հետաքրքիր է, քան վերը նշվածը: Դրանք Արցախի պարտեզներն են:
Փոքրիկ Առաքել գյուղը գտնվում է Արաքս գետի մոտ: Մոտակայքում կան թզենիներ, որոնք ոչ մեկին չեն պատկանում: Պտուղները հյութալի են, անուշաբույր: Հարևանությամբ կտեսնեք նաև նշի ծառեր: Նուշն անհավանական համ ունի, բայց այն կոտրելը և կորիզին հասնելը հեշտ չէ: Այստեղ կան նաև նռան ծառեր, որոնց պտուղներն արդեն դարձել են Ղարաբաղի խորհրդանիշ:
Հասած արցախյան հյութալի նուռը. Դրանից պատրաստում են հյութ և անհավանական նռան գինի, որի համը անհամեմատելի է:
Առաքել գյուղից բացվում են անկրկնելի համայնապատկերներ: Քաղաքից հեռու, սարերի ու բնության մոտ, կզգաք անհավատալի հանգստություն և կլիցքավորվեք էներգիայով: Կզգաք, թե ինչ է իսկական կյանքը:
Կլիման Արցախում կարող է շատ տարբեր լինել: Նախկինում Արցախը կոչվում էր Լեռնային Ղարաբաղ: Եվ ինչպես հաճախ է լինում, երբ Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում շոգ է, շատերը մեկնում են Շուշի, քանի որ կլիման այլ է, չնայած որ Շուշին շատ մոտ է գտնվում: Լեռնային տեղանքի պատճառով է այդպիսի կտրուկ տարբերությունը:
Բուն Շուշիում չի աճում ոչ նուռ, ոչ արքայանարինջ, ոչ թուզ, քանի որ այստեղ բավականին ցուրտ է: Բայց կա մեկ դրական կողմ. Օձերը այստեղ չափազանց քիչ են նման խոնավության պայմաններում:
Եթե Արցախի Շահումյանի շրջանը հիմնականում ծածկված է անտառներով, ապա Մարտունու և Ասկերանի շրջանները սկիզբ են տալիս հարթավայրային Արցախին, որտեղ այդքան շատ սարեր չկան, և միևնույն ժամանակ, կլիման շատ ավելի բարենպաստ է, քան մյուս շրջաններում: Հետևաբար, կարող եք նկատել, որ այստեղ ամեն տարի ավելի ու ավելի շատ այգիներ են հայտնվում:
Զբոսաշրջիկների համար Արցախն իսկապես դրախտային վայր է: Տեղի բնակիչները շատ լավ են ռուսերեն խոսում: Ուստի արժե սկսել պլանավորել Ձեր երթուղին հայկական Արցախով: Ինչ-որ մեկը ցանկանում է տեսնել հինավուրց վանքեր, եկեղեցիներ, ինչ-որ մեկը `սարեր, մյուսը` հասարակ մարդկանց սովորական կյանքը: Այս ամենը Արցախում է:
Այստեղ ամպերը շոյում են գետինը, այստեղ օդը մաքուր է և զգում եք հանգստություն:
