Հայաստան. բազմաթիվ տեսարժան վայրերով անմոռանալի երկիր: Նրանցից յուրաքանչյուրից մնում է անջնջելի տպավորություն: Բայց ամեն ոք, ով այցելել է Հայաստան, անպայման առաջին հերթին կպատմի աշխարհի ամենակախարդական և վեհ համայնապատկերի՝ սուրբ Արարատ լեռան հիասքանչ տեսարանի մասին։ Այնպես է ստացվել, որ հայերն այս լեռը համարում են իրենց երկրի խորհրդանիշը։
Արարատն ունի երկու գագաթ, որոնք գտնվում են միմյանցից տասնմեկ կիլոմետր հեռավորության վրա: Մի գագաթը փոքր Արարատն է (Սիս), որի բարձրությունը 3896 մետր է, իսկ երկրորդը՝ մեծ Արարատը (Մասիս), 5165 մետր բարձրությամբ: Սիսը և Մասիսը ունեն հրաբխային ծագում: 4420 մետր բարձրությունից սկսվում է հավերժական ձյունը:
Հարաբերական բարձրությամբ (4300 մետր) Արարատը աշխարհում ամենաբարձրն է: Այս լեռը օրհնված է հայերի համար: Այն հայրենիքի խորհրդանիշն է: Հայրենիք, որը հայերը կորցրել են: Արարատն այսօր գտնվում է Թուրքիայի տարածքում:
Դեռ ամենահեռավոր անցյալից Արարատը միշտ եղել է ուխտատեղի: Ըստ աստվածաշնչյան ավանդությունների՝ հենց Արարատն է դարձել Նոյան տապանի հանգրվանը: Նոյն իր ընտանիքով իջել է սարից և բնակվել Արարատյան դաշտում:
Այստեղ Նոյը խաղող տնկեց և սկիզբ դրեց գինեգործությանը: 1921 թվականին Կարսի և Մոսկվայի պայմանագրերով Արարատն անցավ Թուրքիային: Հայ ժողովրդի համար դա հսկայական կորուստ էր, որի հետ վերջինս մինչ այժմ չի հաշտվել:
Չնայած այն բանին, որ Արարատն այսօր գտնվում է Թուրքիայի տարածքում, լեռան լավագույն տեսարանները բացվում են հենց Հայաստանի կողմից։ Արարատ լեռը ոգեշնչման աղբյուր է եղել բազմաթիվ արվեստագետների ու բանաստեղծների համար: Արարատը եղել և մնում է հայոց դարավոր պատմության վկան:
